جوان آنلاین: جمعه گذشته شب هالووین بود. هالووین ریشه در جشن سامن‌های قوم سلت دارد که بیش از ۲ هزار سال پیش در ایرلند و انگلستان برگزار می‌شد؛ در این آیین مردم برای گرامیداشت پایان فصل برداشت در آتشکده‌ها آتش‌افروزی می‌کردند و طی یک باور خرافی با پوشیدن نقاب و لباس‌های ترسناک از بازگشت ارواح به جهان واقعی پیشگیری می‌کردند.
در قرن هشتم میلادی، کلیسای مسیحی اول نوامبر را «روز همه قدیسان» نامگذاری کرد و شب پیش از آن (All Hallows Eve) گفته شد که بعد‌ها به «هالووین» معروف شد. در قرن نوزدهم میلادی، مهاجران ایرلندی آیین‌های سامن‌ها را به امریکا بردند و این جشن کم‌کم در قالب یک مناسبت فرهنگی در جامعه امریکایی ادغام شد.
در دهه‌های بعد، فرهنگ پاپ غربی، فیلم‌ها و شبکه‌های تلویزیونی هالیوود ضمن صادرات رسانه‌ای، هالووین را در سراسر اروپا و آسیا ترویج دادند تا جایی که مثلاً ۲۰ میلیون ژاپنی در سال ۲۰۱۵ آن را جشن گرفتند و برآورد اقتصادی ۱۷۰تا۲۵۰ میلیون دلار این آیین در ژاپن را به دنبال داشت.
در روند جهانی‌شدن فعلی بسیاری از اندیشمندان هالووین را محصول نفوذ یک‌جانبه فرهنگ غربی و به ویژه امریکایی می‌دانند که غرب عملاً از طریق مناسبت‌هایی مانند شب هالووین یا روز ولنتاین فرهنگ خود را به جوامع دیگر تحمیل کرده‌است.
استفاده رسانه‌ها و شرکت‌های چندملیتی از هالووین
شرکت‌های بزرگ و رسانه‌های گروهی هالووین را فرصتی برای بازاریابی و ترغیب به مصرف می‌دانند. به نظر متخصصان بازاریابی، هالووین یک رویداد فرهنگی است که برند‌ها را قادر می‌کند با محتوا‌های شاد و جذاب، مشتریان را درگیر کنند. برای مثال، برند‌هایی مانند مک‌کازمتیک،ام‌اندام و دانکین دوناتس هر سال کمپین‌های تبلیغاتی بزرگی به مناسبت هالووین اجرا می‌کنند.
یک استاد بازاریابی در این خصوص می‌گوید هالووین به برند‌ها اجازه می‌دهد شخصیت معمول خود را کنار بگذارند و با محتوا‌های بازیگوشانه آزمایش کنند، بدون آنکه هویت اصلی‌شان کمرنگ شود. همین مسئله موجب‌شده فروشگاه‌ها و شبکه‌های اجتماعی از اواخر تابستان تبلیغات پر حجم خود را به هالووین اختصاص دهند؛ به گونه‌ای که کالای خاص مثل لباس، لوازم تزیین و انواع خوراکی‌ها به سرعت در ویترین‌ها قرار می‌گیرد. البته در عین حال همزمان با این اقدامات در دانشگاه‌ها و رسانه‌های غربی نیز هشدار داده شده‌است که هالووین از سوی فرهنگ مصرف‌گرایی غربی به یک جشن کاملاً تجاری تبدیل شده‌است و آیین‌های سنتی و معنوی آن به واسطه این جشن مصرف‌گرایی «glorification of consumerism» به حاشیه رفته‌اند.
هالووین اکنون به یکی از مناسبت‌های میلیارد دلاری تبدیل شده‌است. این ارقام شامل هزینه خانواده‌ها برای خوراکی، لباس و تزیینات است. به عنوان نمونه در سال‌های اخیر در ایالات‌متحده، هالووین حدود ۹–۱۳ میلیارد دلار درآمد سالانه برای شهروندان این کشور هزینه داشته‌است. در مورد انگلستان برآورد‌ها حاکی است که هزینه‌های هالووین در سال ۲۰۲۴ حدود ۷۷۶ میلیون پوند بوده‌است و برخی گزارش‌ها رشد بیشتر را به ۵۳۷ میلیون پوندی را برای در سال ۲۰۲۵ پیش‌بینی کرده‌اند. در ژاپن حدود ۲۰ میلیون ژاپنی در جشن هالووین شرکت می‌کنند و در سال ۲۰۱۵ که رقمی معادل ۱۷۰ تا ۲۵۰ میلیون دلار تأثیر اقتصادی را در این زمینه به همراه داشته است. این اعداد حاکی از سود اقتصادی قابل‌توجه هالووین است. همچنین صنعت سرگرمی نیز با تولید فیلم‌های ترسناک بر مبنای فضای هالووین سالانه فروش‌های چند صد میلیون دلاری را در کنار این مناسبت تجربه می‌کنند.
انتقادات و استعمار فرهنگی غرب
در مقابل گسترش جهانی هالووین، منتقدان برجسته فرهنگی آن را نمونه‌ای از استعمار فرهنگی غرب می‌دانند. برخی نویسندگان معتقدند با نفوذ سرمایه‌داری غربی، ماهیت سنتی و معنوی هالووین (به عنوان آیین برداشت محصول) به طور کامل کنار رفته و حالا صرفاً به فرصتی برای سودآوری شرکت‌ها تبدیل شده‌است. مثلاً یک مقاله دانشجویی می‌نویسد گسترش هالووین با مصرف‌گرایی غربی همراه بود و فرهنگ اصلی آن به حاشیه رفت؛ غرب این جشن را به بهانه فروش پوشاک، لوازم تزیینی و شیرینی مصادره کرد.
از سوی دیگر، افراد و فرهنگ‌گرایان معتقدند که هالیوود و رسانه‌های غربی با نشان دادن هالووین به عنوان شب وحشت و بازیگوشی باعث شده‌اند مردم دنیا تصویر جدی و تاریخی آن را فراموش کنند.
در بسیاری از کشور‌ها نیز این بحث شکل گرفته‌است که بردن عناصر جشن‌های دیگران مثل «روز مردگان» مکزیک داخل شب هالووین بدون درک معنای سنتی آن مصداق تملک فرهنگی است.
در برخی جوامع همچون آلمان یا استرالیا، درصد قابل‌توجهی از مردم هالووین را نمونه‌ای از نفوذ فرهنگ امریکایی می‌دانند؛ در نظرسنجی‌های اروپایی، نزدیک به نصف آلمانی‌ها گفته‌اند این جشن یک نماد امریکایی است که فرهنگ محلی را دگرگون می‌کند. یکی از روزنامه‌نگار استرالیایی حتی به صراحت هالووین را «نوعی امپریالیسم فرهنگی امریکا» نامیده‌اند.
منتقدان همچنین هشدار می‌دهند این شیوه جهانی شدن یک‌سویه ممکن است موجب از بین رفتن تدریجی هویت‌های فرهنگی محلی و مصرف‌گرایی بیش از حد شود.
هالووین واقعی در غزه
امروز هالووین واقعی در غزه برپاست و شب و روزی نیست که صهیونیست‌ها مرگ را با چهره‌های مختلف در این کرانه به چشم و کوچک بزرگ آن نیاورند. آمار رسمی وزارت بهداشت غزه تا ۷ اکتبر ۲۰۲۵ خبر از شهادت بیش از ۶۷هزارو۱۷۳ فلسطینی می‌دهد که دست‌کم ۲۰هزارو۱۷۹ نفر از آنها یعنی چیزی حدود ۳۰ درصد شهدا کودک هستند. همچنین در این دو سال بیش از ۱۷۰هزار نفر نیز زخمی شده‌اند.
یونیسف و سازمان‌های امدادی از وضعیت «نسل‌کشی» در غزه سخن می‌گویند و گزارش‌های سازمان ملل از ده‌ها هزار نفر زیر آوار مانده خبر می‌دهند و تخمین می‌زنند ده‌ها هزار جسد هنوز بازیابی نشده‌است.
طبق برآورد بانک جهانی، نابودی فیزیکی زیرساخت‌ها و ساختمان‌ها در حملات صهیونیست‌ها تا ماه فوریه ۲۰۲۵ حدود ۵۵ میلیارد دلار برآورد می‌شود که شامل ویرانی خانه‌ها، بیمارستان‌ها، مدارس و تأسیسات عمومی است. به‌طوری‌که تا تابستان ۲۰۲۵ بالغ بر ۹۲درصد ساختمان‌های مسکونی غزه آسیب‌دیده یا ویران شده‌اند و می‌توان گفت همه مناطق مسکونی به کلی ویران هستند. در کنار اینها بیش از ۱۲۵ مرکز درمانی شامل ۳۴ بیمارستان تخریب‌شده یا آسیب جدی دیده‌اند. دفتر کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، به تازگی حملات نامتناسب و مکرر به غیرنظامیان در غزه را نسل‌کشی بالقوه دانست.
در شرایطی که کودکان بسیاری از گرسنگی و بیماری و آوارگی رنج می‌برند؛ یونیسف گزارش داده بیش از ۵۰ هزار کودک در غزه در این جنگ شهید یا زخمی شده‌اند. در این وضعیت فاجعه‌بار، کودکان غزه که محتاج غذا، آب و امنیت هستند گذاشتن نقاب هالووین غرب بر صورت شاید بتواند به معنای نقاب بی‌تفاوتی نیز تعبیر شود.
